کد مطلب:21061 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

در دعا مي خوانيم خدايا ما را يك لحظه و كمتر يك لحظه به خودمان وامگذار چه كنيم تا خدا ما را به خودمان وانگذارد؟

توجهات و عنايات پروردگار به بندگان تنها در اثر اعمال شايسته اي است كه از خود انسان سر مي زند. بنابراين براي اينكه انسان مشمول رحمت الهي گردد و در هر لحظه تحت توجهات او قرار گيرد، بايد هر فردي با اراده و اختيار خويش، شايستگي هاي لازم را در خود بوجود آورد.

قرآن كريم دربارة طريق دستيابي به اين شايستگي ها مي فرمايد : يا ايها الذين آمنوا اذكرو ا... ذكراً كثيراً اي كساني كه ايمان آورده ايد خدا را فراوان ياد كنيد.(1)

براي پرهيز از غفلت زدگي در زندگي مادي و مبارزه با وسوسه هاي شيطاني كه از هر سو در كمين انسان هستند، راهي جز ياد خدا در همة احوال و همة لحظات وجود ندارد، و ياد خدا همان حضور قلب به هنگام عبادت، ياد و ذكر او در صحنه هاي گناه و در نتيجه چشم پوشي و دوري از گناه، شكر و ياد او هنگام وفور نعمت و صبر و شكيبايي و ياد او به هنگام مصيبت و سختيهاست. توجه مداوم به حقيقت برتري كه صاحب جميع صفات كمال است و از هر عيب و نقصي مبرا است و روح آدمي را به نيكيها و پاكيها سوق مي دهد و از بديها و زشتيها پاك مي گرداند و انسان را به مرتبه اي مي رساند كه آيينه صفات كمال الهي مي گردد.

قرآن همچنين مي فرمايد : خداوند بوسيله قرآن كساني را كه از رضا و خشنودي او پيروي مي كند، به راههاي سلامت هدايت مي كند و از تاريكيها به سوي روشنايي ها مي برد و آنان را به راه راست رهبري مي نمايد.(2) و نيز خداوندهر كس را كه به سوي او بازگشت كند (توبه كند) هدايت مي نمايد.(3) و آنهايي كه در راه او از هرگونه تلاش و مجاهدتي دريغ نورزند و براي رسيدن به حق همه گونه فداكاري كنند، يقين بدانند كه تحت حمايت او قرار مي گيرند و امدادهاي غيبي شامل حالشان خواهد شد.(4) و كساني كه گامهاي نخستين هدايت را بردارند، خداوند نيز بر هدايتشان خواهد افزود(5) و حال آنان را بهبود خواهد بخشيد.(6)

بنابراين ايمان محكم و قلبي به خدا داشتن در هر حال و هر لحظه و غافل نبودن از ياد و ذكر او، توبه و انابه به درگاه او ، پيروي از فرمان او و تلاش و كوشش جدي در راه او، لطف و رحمت الهي را در همه لحظات شامل حال انسان مي كند.

در قرآن كريم از واگذار شدن انسان به خودش تعبير به فراموشي شده است، كه خداوند انسان را فراموش مي كند و اين بلا و مصيبت عظيم را نتيجه فراموش كردن خدا توسط انسان ذكر فرموده، آري اگر انسان خدا را فراموش كند، خداوند هم انسان را

فراموش مي كند و او را به خودش واگذار مي كند.

بجاست كه در اين باره به ذكر دو حديث بپردازيم :

امام علي( مي فرمايد : عنايت و عطاي خداوند به اندازة نيّت و حُسن انتخاب انسان است.(7)

امام صادق( مي فرمايد : همانا خداوند مدد رساندن به بندگان را در مسير تكامل، به اندازة تصميم و اراده و انتخاب آنها مقدّر كرده است، و بر اين اساس در نظام آفرينش كسي كه داراي تصميم و انتخاب صحيح باشد، مدد خداوند نسبت به او كامل خواهد بود و آن كسي كه در انتخاب كوتاهي كند، ياري پروردگار به ميزان كوتاهي او از وي دريغ مي گردد.(8)































ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع و مآخذ :

1. سوره مباركه احزاب / آيه 41

2. سوره مباركه مائده / آيه 61

3. سوره مباركه رعد / آيه 27

4. سوره مباركه عنكبوت / آيه 69

5. سوره مباركه محمد / آيه 17

6. سوره مباركه محمد / آيه 5

7. غررالحكم، بنقل از فلسفه وحي نبوت، محمدي ري شهري

8. بحارالانوار، ج70، ص211، بنقل از همان، ص221

تفسير نمونه، ج17